W południowej Francji w departamencie Aveyron w latach pięćdziesiątych ubiegłego wieku skomponowano i wybudowano niezwykłą fabrykę energii elektrycznej - AMÉNAGEMENT HYDROÉLECTRIQUE DU POUGET. Po polsku powiedzielibyśmy: układ hydroenergetyczny Pouget.
Układ ten, należący do głównego producenta energii elektrycznej we Francji - Électricité de France (EDF), wykorzystuje potencjał energetyczny rzeki Tarn oraz różnicę wysokości pomiędzy doliną tej rzeki a płaskowyżem Lévézou, która wynosi ok. 500 m.
Na cały układ hydroenergetyczny składa się:
- 9 zapór:
1) Zapora Pinet (Tarn)*
2) Zapora Truel (Tarn)*
3) Zapora Jourdanie (Tarn)*
4) Zapora Croux (Tarn)*
5) Zapora Saint-Amans (Lévézou)
6) Zapora Villefranche de Panat (Lévézou)
7) Zapora Pareloup (Lévézou)
8) Zapora Bage (Lévézou)
9) Zapora Pont de Salars (Lévézou)
- 6 elektrowni wodnych:
1) Pinet 40 MW,
2) Truel 22 MW,
3) Jourdanie
4) Croux
5) Arlance (przy jeziorze Villefranche de Panat)
6) Pouget
- 6 ujęć wody,
- 2 przepompowni (Pouget i Bage)
- 45 km rurociągów i galerii.
* Zapory na rzece Tarn zostały przedstawione w osobnym wpisie pt.: KILKA ZAPÓR NA RZECE TARN i 5 na płaskowyżu Lévézou)
Schemat układu hydroenergetycznego Pouget [EDF]
Sercem całego układu jest elektrownia Pouget zlokalizowana obok zapory Truel na rzece Tarn. Elektrownia Pouget wykorzystuje różnicę wysokości pomiędzy płaskowyżem Lévézou położonym na wysokości od 700 do1100 m n.p.m. a położaną 500 m niżej doliną rzeki Tarn. Zbiorniki na płaskowyżu Lévézou zorganizowane są wokół jeziora zaporowego Pareloup.
Jezioro Pareloup ma pojemność 169 mln m³ i powierzchnię 1260 ha. Ze względu na powierzchnię jezioro Pareloup jest piątym jeziorem zaporowym we Francji, natomiast ze względu na objętość zajmuje 14. miejsce.
Przystań na jeziorze Pareloup i zapora w tle [Agata Léthel]
Jezioro Pareloup [Agata Léthel]
Zapora Pareloup [Agata Léthel]
Jezioro jest zasilane w wodę ze strumienia Vioulou, w którego dolinie jest zlokalizowane
a powierzchnia jego zlewni wynosi 160 km². Dodatkowo zasilane jest wodami z
dwóch innych mniejszych strumieni: Gourde i Ceor. Łączny przepływ tych trzech
strumieni wynosi średnio 3,25 m³/s.
Jezioro Pareloup zasilane jest również przez stację pomp Bage przez którą
podawane są wody położonych niżej zlewni Viaur i Bage o łącznej powierzchni 216
km² i średnim rocznym przepływie 4,21 m³/s.
Wielkości przepływów tych potoków ulegają dużym wahaniom. Autorzy artykułu [1]
podają przykłady różnic w latach 1961 i 1988:
- w grudniu 1961
r.= 0,46 m³/s a grudniu 1988 r. = 37,2 m³/s
- w sierpniu 1961 r. = 0,15 m³/s a sierpniu 1988 r.
= 5,50 m³/s.
Koncesja wydana dla EDF na podstawie której funkcjonuje cały układ Pouget
(ważna do roku 2027) przewiduje, że z jeziora Pareloup zaopatruje się w wodę
miasto Rodez (50 l/s) oraz wodociągi regionu Segala (127 l/s). Łącznie jest to
pobór na poziomie 3,5 hm³ rocznie.
Na potokach Viaur i Bage zbudowano zbiorniki
zaporowe: Pont de Salars i Bage, obydwa oddane do użytku w roku 1952.
|
Jezioro Pont
de Salars
|
|
Rzeka: VIAUR
Objętość zbiornika: 20,55 mln m³
Powierzchnia zbiornika: 182 ha
Zapora łukowa - rz. 719,5 m n.p.m.
Wysokość: 34 m
Długość: 180,5 m
|
Pomiędzy Pareloup do Pouget
Kolejnymi jeziorami zaporowymi na drodze pomiędzy Pareloup a elektrownią
Pouget są Villefranche de Panat a następnie Saint-Amans. Przed wejściem do
jeziora Villefranche-de-Panat woda prowadzona rurociągami przepływa przez
elektrownię Alrance. A ostatnim przystankiem przed zrzutem do dolony Tarn jest
niewielki zbiornik Saint-Amans, który przejmuje część wód z jeziora
Villefranche-de-Panat a następnie zasila elektrownię wodną Pouget.
Elektrownia Pouget wyposażona
jest w trzy grupy turbin: Frnacisa (1x257 MW), Peltona (3x40 MW) i grupę turbin
odwracalnych (35 MW). Moc szczytowa wynosi 345 GWh przy spadzie
461m.
Opracowanie:
mgr inż. Agata Léthel
Źródła:
[1] Présentation de l’aménagement
hydroélectrique du Pouget et du barrage Pareloup (Averon), EDF Production
Transport – Energie Midi-Pyrénées, , Hydroécologie Appliquée1994, tom 6, vol.
1-2, pp.1-7,
[2] Électricité de France (EDF)
https://www.edf.fr/
[3] Francuski Komitet ds. Zapór
i Zbiorników – Comité Français des Barrages et Réservoirs (FCBR)
[4] fr.wikipedia.org
[5] Base de données et galerie internationale
d'ouvrages d'art et du génie civil - structurae.net
[6] www.hydrelect.info
